Kripto Para: Yeni Başlayanlar İçin Rehber

Bitcoin ilk çıktığında iki tip insan vardı; bunu ciddiye almayan şüpheciler ve birkaç meraklı destekçi. Şimdi krito daha çok tanındığı için inananlar, nefret edenler, yatırımcıları, kurumsal yatırımcıları, start-upları ve girişimcileri var. Bunların hepsi kriptonun sunacağı şeyleri merak ediyorlar. Kripto paranın temellerini ve hangi kategoride olduğunu öğren!

Statista’daki bir veriye göre, 10,000’den fazla kripto para var. Bu 9 yıldan az bir sürede %15.000’in üzerinde bir artış demek! 2008’den önce var olmadığı düşünüldüğünde bu sayı daha da etkileyici oluyor.

Kripto para nedir?

Kripto para merkezi bir yönetimi ve kontrol biçimini olmayan dijital bir para birimidir. İşlemler herhangi bir merkez bankası otoritesi tarafından kontrol edilmemektedir. Bunun yerine, kim ve nerede olduklarına bakılmaksızın herkesin çevrimiçi olarak para gönderip alabileceği denkler arası bir sistemde bulunurlar.

Kripto para birimi, adını güvenli bir iletişim sağlamak adına kullanılan kriptografik şifrelemeden almıştır.

Fikir ve kripto para biriminin kısa tarihi

Tarihin ilk kripto parası Bitcoin 2007-2008 global ekonomik krizi yüzünden yaratıldı. Protokol, 2009 yılında Satoshi Nakamoto takma adlı biri tarafından tamamen anonim olarak oluşturuldu. Buradaki fikir, bankaların veya hükümetlerin müdahalesi olmadan sınırlar ötesi para göndermekti.

2010’ların başlarında BTC (Bitcoin) bir kaç cent ediyordu. 2017’nin sonlarına doğru kripto paralarda benzeri görülmemiş bir büyüme başladı ve giderek daha fazla ön plana çıktı. Büyük Kripto Çöküşü 2018’deydi. Endüstri bir bütün olarak internet şirketleri patlaması (dot-com boom) sırasında şirketlerden de daha yoğun düşüş yaşadı.

O zamandan bu yana önde gelen kripto para birimleri (BTC, ETH, BNB, LUNA, SOL) güçlerini geri kazandı ve hala da popülariteleri artmaya devam ediyor.

Kripto para nasıl çalışıyor?

Kripto paralar, aynı programın ayrı kopyalarını çalıştıran birçok bilgisayardan oluşan yazılım ağları üzerinde çalışır. Bu düğümler birbirine bağlıyken hiçbiri ağı kendi başına kontrol etmez. Bu merkezden yönetimin engellenmesini sağlar.

İşlemler bilgisayarlar tarafından işlendikten sonra kaydedilir ve halka açık bir muhasebe defterinde kayda alınıp saklanır. Bu defter açık, değiştirilemez ve anonimdir. İşlemler, kronolojik sırayla birbirine zincirlenen bloklar halinde gruplandırılır yani blok zincirine eklenir.

Hadi ortalama bir kripto transferinin sahne arkasında nasıl çalıştığını inceleyelim:

1. Kullanıcı transfer talep eder.
2. Bu talep blok zinciri ağında yayınlanır
3. Doğrulayıcı transferin geçerli olduğunu onaylar (yanlış olmadığını, iki kere yapılmadığını vs.)
4. Deftere yeni bir data zinciri eklenir 
5. Transfer tamamlanmış olur!

 İlk kripto para aldığında, iki anahtar alırsın.

• Halk anahtarı, mail adresi işlevi gören ve paylaşılabilen
• Şahsi anahtar, şifre görevi gören ve paylaşmamanız gereken 

Kullanıcı şahsi anahtarını kaybettiğinde tüm fonlarına erişimi kaybeder ve bunun çözümü yoktur.

Kriptoyu değerli kılan şey nedir?

Kripto piyasası arz ve talep yasasına göre çalışır. Çıkarılan madeni para sayısı ve madeni paralarını satmak isteyen kişi sayısı arzı belirler. Talep, kullanım durumları, para sistemi (işlem hızı, ücretler), medya ve yatırımcı ilgisi, düzenlemeler ve daha fazlası gibi çeşitli faktörlere göre değişebilir.

Bir para birimine olan talep arttıkça alış baskısı artar bu da fiyatı arttırır. 

Kripto para birimlerinin değeri, piyasanın kripto algısını yansıttığı için herhangi bir geleneksel finansal üründen daha fazla dalgalanma yaşar.

Uygulama ve gerçek dünya kullanımları

İnanılmaz derecede çeşitli bir uygulama alanı olan binlerce dijital para birimi var. Bunlardan en yaygın olanları:

• Finansal hizmetler: Şeffaf yönetilen, aracısız, hızlı gerçekleştirilen ve azaltılmış insan hatası riskleri bulanan sınır ötesi işlemler yapmak.
• Nesnelerin İnterneti: Kripto ağları, IoT ekosistemindeki makineler ve cihazlar arasındaki işlemleri yürütebilir.
• Akıllı sözleşmeler: Kripto, koşulların doğrudan kod satırlarına yazıldığı kendi kendini yürüten sözleşmeleri yürütmek için gereklidir.
• Tedarik zinciri yönetimi: Kullanıcıların blok zincirindeki fiyatları, tarihleri, konumları, sertifikaları ve diğer ilgili bilgileri kaydetmesine izin veren birkaç kripto projesi vardır.
• Eğlence: Dijital dünyadaki en yeni, en sıcak trendler olan NFT’leri ve Metaverse’yi içerir.

Çevrimiçi kripto para ticareti ile ek gelir elde etmek

İşte bir profesyonel gibi çevrimiçi kripto para ticaretinin nasıl yapılır:

Adım 1. Hangi kripto para birimini alacağına karar ver

Bu seçeceğin platformu belirler.

Adım 2. Ticaret hesabı aç

Komisyoncu seç veya döviz platformu, kayıt ol ve hesabını fonla.

Adım 3. Yatırım planı oluştur 

Hedeflerinizi, yönteminizi ve alım-satım için mevcut süreni belirle ve tahmine dayalı analitik için kullanacağın araçları seç.

Adım 4. İşlem yap

Sipariş türünü seç, satın almak istediğin kripto miktarını gir ve siparişi onayla (veya dur emri veya kâr al ile otomatik olarak kapat).

Aşama 5. İzle ve gerekirse pozisyonu kapat

Pozisyonu arzu ettiğin seviyeye geldiğinde manuel olarak kapat.

Kripto paraları nasıl tutmak gerekir?

Çoğu madeni para dijital cüzdanlarda saklanır. Bunlar, tek bir arayüzden birden fazla kripto para birimi göndermenize, almanıza ve harcamanıza izin veren masaüstü ve mobil uygulamalardır. Genellikle, okunabilir bir özel anahtar biçimi olan 12 kelimelik bir kurtarma cümlesi ile güvence altına alınırlar.

Güvenliği en üst düzeye çıkarmak için bazı yatırımcılar fonlarını donanım cüzdanlarına (hard wallet) taşır. Bunlar, her zaman internete bağlı olmayan internet bağlantısına takılabilen cihazlardır ve bu da onları siber tehditlere karşı daha korunaklı hale getirir.

Kripto para yatırımı üzerine SSS

Acemi yatırımcıların yatırım yapmaya başlamadan önce akıllarında bazı soruları olması normaldir. İşte en sık sorulan sorulardan bazıları ve bunların cevapları:

·  Bitcoin yatırımı nasıl yapılır?

Bitcoin yatırımı yapabilmek için bir aracı bulmalısınız. Kripto borsaları, geniş bir kripto yelpazesine ve daha iyi fiyatlara sahip oldukları için en popüler seçeneği temsil ediyor. Ek olarak size alım satım yardımı sunabilecekleri için geleneksel brokerleri yani aracıları da tercih edebilirsiniz. Ancak geleneksel aracılarda kripto seçenekleri çok geniş değildir.

Finansal uygulamalarıyla kripto ticareti yapmak büyük ihtimalle en kolayınıza gelecek yoldur. Bozdurma için komisyon ödemeniz gerekse de sürekli hareket halinde olanlar için iyi bir yoldur. Ayrıca kriptoyu nakde çevirebilir ve kullandığınız diğer nakit uygulamalarında da kullanabilirsiniz.

·  Kripto para yatırımı yapmak için ne kadar nakit lazım?

Ne kadar ihtiyacınız olacağı kullanacağınız ortama bağlıdır. Bazı kripto paralar 1$ hatta 50 cente kadar düşük miktarlarda yatırım yapmanıza izin verir. Diğer borsalar minimum 5-10$ yatırım yapmanızı gerektirir. Yatırım yapmaya başlamadan önce ticaret platformunun kuralları ve gereklilikleri hakkında bilgi almak isteyebilirsiniz.

·  Kripto para almadan önce bilmeniz gerekenler nelerdir?

Kripto para birimi çok değişkendir. Bu yüzden dikkatli olmalı ve açık gözlerle değerlendirme yapmalısınız. Kriptolar yasa ile düzenlenmemiş olduğundan, hala bilmediğimiz birçok şey var. Bu yüzden gelecekte kriptoların başına ne geleceğini bilemeyiz, bu yüzden çok riskli bir yatırım aracı olabilir.

·  Altcoin nedir?

Altcoin, Bitcoin olmayan kripto para birimine denir. Bir diğer deyiş ile “alternatif para” olarak görülebilir. Birkaç yıl önce, altcoine yukarıdan bakılırdı, Bitcoin olmayan coinlere değer verilmezdi. Bitcoin, o zamanlar en popüler kripto para birimiydi ve Bitcoin olmayan her şey altcoin kategorisinde değerlendiriliyordu.

Bitcoin hala en popüler para birimi. Ancak piyasaya eskisi kadar baskın değil. Solana veya Ethereum gibi diğer madeni paraların popülaritesi arttı. Altcoin terimi bazen kullanılıyor ancak çoğu insan kriptoya atıfta bulunur.

Kripto para yatırımı yapmanın başka yolları

Kriptoya doğrudan yatırım yapmak en kolay seçenektir, bu yüzden en popüler yatırım yoludur. Ancak kripto meraklılarının değerlendirebileceği başka yollar da var. İşte kriptoya para yatırmak için başka yollar:

1. Kripto fonları

Kripto fonlarıyla kripto para birimi fiyatlarının nasıl değieceğine dair tahminlerde bulunabilirsiniz. Bu fonlara Ethereum, Bitcoin ve diğer birkaç altcoin daha dahildir. Bu kriptoları bir fon ürünü aracılığıyla satın alırsınız ve ardından oynaklığını potansiyel olarak kar elde etmek için kullanırsınız.

2. Kripto futures

Kriptolardaki vadeli işlemler ile bir kripto para biriminin (genellikle Bitcoin) nasıl dalgalanacağına dair tahminlerde bulunabilirsiniz. Vadeli işlemlerde volatile sayesinde daha yüksek kazanç elde etmek için kaldıraç kullanabilirsiniz. Volatile kar getirebilir ancak dikkatli olmazsanız zarara uğramanıza da neden olabileceğini unutmayın.

3. Blockchain ETF’leri

Blockchain ETF’leri ne yatırım yaparak Blockchain’in gelişmesinden fayda sağlayacak işletmelere yatırım yapmış olursunuz. Bu ETF’ler, halka açık işletmelere erişimi mümkün kılar. Böylece bu işletmelerin kârından siz de kazanç elde edebilirsiniz.

4.   Kripto bozdurma/aracı hisseleri

Kâr getiren kripto para birimi ne olursa olsun kar amacı güden bir kripto şirketinden hisse senedi almak da yatırım için iyi bir yol olabilir. Coinbase veya Robinhood gibi alanda potansiyeli olan borsalara yatırım yaptığınızda daha büyük kar elde edersiniz. Bu borsalar gelirlerini kripto ticaretinden elde eder ve pek çok kişi bu uygulamaları kullandığından başarı potansiyelleri de büyüktür. 

Kripto para iyi bir yatırım yöntemi midir?

Evet ve hayır. Dijital para birimi talebine doğrudan maruz kalmak istiyorsanız, HODLing iyi bir fikirdir. Kripto para birimleri, fiyatlardaki keskin artışlarla bilinir ve çok yüksek getiri sağlar (gerçi bir gecede yaşanan düşüşler de konuşulur). Yatırımlarınızda saf spekülasyon yerine iç sesinize öncelik veriyorsanız, başka yere bakın. Kararsızsanız, metodik ve kapsamlı bir şekilde konuyu araştırın.