Minimum kayıp ile yatırım yapma: 7 altın kural

Ticarette yüksek risk, yüksek kazanç demektir. Ancak kazanç elde etmeden önce, risklerle baş edebilmelisin. Aksi takdirde, yaptığınız kötü bir işlem size çok pahalıya mal olabilir. Örneğin, Wall Street tarihindeki en büyük kayıp işlemi 9 milyar dolardır. Eski bir Morgan Stanley tahvil sahibi, ABD emlak piyasasına karşı gitti. Kredi temerrüt takaslarındaki kısa ticaretinin 2008 ekonomik krizi tarafından vurulacağını bilmiyordu.

Bazı şeyleri önceden konuşmak ve belirlemek lazım. Tüm ticari işlemleri karlı kılmak mümkün mü? Hayır, değildir. Her tüccarın kayba uğradığı işlemler vardır. Peki işlemlerinizde kayıptan kaçınmanızı veya bu kayıpları olabildiğince minimumda tutmanızı sağlayacak risk yönetimi araçları var mıdır? Evet! Ticaret yaparken kullanabileceğiniz araçlardan 7 tanesini aşağıda veriyoruz..

Her zaman bir ticaret planın olsun

Ticaret planınız başkasının yöntemlerinin taslağı olmamalıdır. Başkalarıyla ilgili bilebileceğiniz tek şey, sermayelerinin limitsiz olabileceği veya kayıpları azaltma gibi bir amaçların olmamasının da mümkün olmasıdır. Dolayısı ile planın karar alma süreçlerinde sana yardımcı olacak her şeyi içermeli, mesela:

• Ticari motivasyonunuz
• Ayırabileceğiniz zaman ve çaba
• Kısa ve uzun vade ticari hedefleriniz
• Risk toleransınız (sonrasında düşük, orta ve yüksek riskli yatırımları dengeli bir portföyde başarılı bir şekilde birleştirebilirsiniz)
• Ticari bütçeniz (riske atabileceğiniz sermaye miktarı)
• Ticaret yapmayı planladığınız piyasalar

Kısaca, bu adımda hedeflerinizi ve ticaret tarzınızı belirlemek için sistematik bir yönteme sahip olmalısınız. Bunlar ideal ticaretinizin parametrelerini tanımlar.

Doğru stratejileri seçin

Eğer ticari kayıplara yol açan unsurları iyi bilmiyorsanız kaybetmeden opsiyon ticareti yapmayı öğrenemezsiniz. Opsiyon stratejileri zaman değerine, volatilite ve hatta faiz oranına göre kategorizelendirilebilir. Kullanılan stratejiye göre bir işlem bunlara karşı hareket ederse, tüccar ya sınırsız miktarı ya da sadece küçük bir ön ödemeli prim miktarını riske atmış olur. Bunu unutmayın ve yüklü miktarda sermaye gerektiren stratejilerden kaçının.

Ayrıca stratejilerini adapte etmeye hazırlıklı olmalısın. Bugün çalışan şey yarın çalışmayabilir. Esnek olabilmek için bir kaç ticaret stratejinde ustalaşırsan, bu stratejileri ihtiyacın olduğunda farklı varlıklara ve piyasa dönemlerine de uygulayabilirsin.

Mantıklı kaldıraç kullan

Teoride kaldıraç, çok küçük bir yatırımla büyük getiri sağlayabilir. Doğru kullanıldığında, kaldıraçtan elde edilen fırsatlar işe yarayabilir. Ancak bu araç, kayıpları da aynı şekilde arttırılabilir ve bir piyasa düzeltmesini tam bir çöküşe dönüştürebilir.

Büyük kayıplardan kaçınmak istiyorsanız, büyük getirisi olan potansiyelleri kovalamamalısınız. Tüccarsanız bir ticaretin (varsa) sahip olacağı kaldıraç miktarının tam kontrolü sizde olur. Pozisyon büyüklüğünüzü hesap bakiyesine veya daha da iyisi yakın zamanda yaptığınız fonlara göre belirleyin. Böylelikle mevcut ticari sermayenizi değil, yalnızca fazlayı riske atmış olursunuz.

Her işleme zararı durdur emri verin

Zararı durdur, varlığın belirli bir fiyata ulaştığında alınması veya satılması için verilen emirdir. Spot fiyatın önceden belirlediğiniz seviyeye ulaşınca zararı durduran bu araçta, aracı kurum otomatik olarak emriniz üzerine pozisyondan çıkar. Böylelikle olası bir kaybı fark etmek için sürekli işlemlerinizi izlemek zorunda kalmazsınız.

Zararı durdur servisi genellikle standart ticaret terminallerinde ücretsiz sigorta poliçesi kapsamında dahildir. Sizden yalnızca bir işlemi gerçekleştirmek için normal komisyonunuz tahsil edilir. Dur emrini hangi seviyeye koyacağınızı belirlemek için risk toleransınızı değerlendirmelisiniz. Genellikle %10 – %20, birçok tüccar için en uygun seviye olarak görülür.

Herhangi bir kayıp yaşamadan nasıl alım satım yapacağınızı öğrenmek istiyorsanız, varlığı satın aldığınız fiyat seviyesinde zararı durdur emri vermeniz yeterlidir. Bu da emrin pozisyona en yakın olarak %1 oranında ayarlanması anlamına gelir. Bu işlemin ömrünü kısaltabilir ancak iyi tarafı hiç kayıp yaşamayacak olmanızdır.

Portföyünüzü çeşitlendirin ve pozisyonlarınızı koruyun

Portföyünüze ters ilişkili varlıklar dahil ederek portföyünüz volatilitesini ve riski azaltırsınız. Aklınızda bir hisse var diyelim. Satın almadan önce veya hemen sonra, ana stokunuzun tersi yönde hareket etme eğiliminde olan alternatifleri araştırın. Bu, yatırımınızı artıracak ve olası bir kaybı sınırlayacak ve hatta tersine çevirecektir.

Oldukça radikal olan bir başka yöntem de aşağı yönde pozisyon korumasıdır. Bu, ters getiriye sahip ürünlerin satın alınması demektir. Bir pozisyon yükselirken diğeri her zaman düşer. Örneğin, S&P 500’de uzun bir pozisyona girdiyseniz, o zaman temel ölçütün değerindeki düşüşten kar elde edecek ters ETF satın alabilirsiniz.

Haberleri takip et

Dünya siyaseti, ekonomik trendler, hatta hava durumu ve eğlence haberleri de dahil her şey piyasaları etkiler. Geçmişteki ve günümüzdeki piyasaları ne kadar iyi anlarsanız, işlem kararlarınız o kadar iyi olur. Belirli olaylardan faydalanabilir veya piyasa düşüş bölgesine girmeden hemen önce çıkış yapabilirsiniz. Ortam değişikliğini erken yakalarsanız olası birçok kaybın önüne geçebilirsiniz.

İşlem saatlerinden önce uyanıp tüm piyasa raporlarını gözden geçirmek kulağa aşırı gelebilir. Ancak burada amaç belirli bir rejime bağlı kalmaktır: günlük haberleri takip etmek, haftalık piyasa güncellemesini takip etmek, üç aylık raporları incelemek vb. gibi.

Ticari eylemlerinizin kaydını tutmak

İşlemlerinizin kaydını tutmaya işlemleri yapmadan önce başlamalısınız. Bu, yukarıdaki ilk adımla  bağlantılıdır. Çünkü ticaret planınızda, hangi bilgileri kaydetmek istediğinizi belirlediniz. Şimdi, ticaret planınızın performansını değerlendirmenize yardımcı olacak her şeyi kayda alacaksınız. İşte birkaç ipucu:

• Elektronik ortamda bir çizelge hazırlayın
• İlgili tüm verileri ve kişisel görüşlerinizi dahil edin 
• Açık pozisyonlarda yapacağınız herhangi bir değişikliği kayıt edin
• Tamamlanmış işlemlerinize yorumlar yazın
• İşlem sonuçlarınızdaki örüntüleri bulun
• Mağlubiyet zincirinden nasıl kurtulduğunuzu yazın (önemli!)

Her işlemin kazanç getireceğini düşünmek mantıklı değildir. Bir ticaret günlüğü, belirli bir dönemde yaptığınız tüm işlemlerin net karla sonuçlanıp sonuçlanmadığını görmenize yardımcı olur. İşlemleriniz net kar ile sonuçlanmıyorsa getiri elde etmek için ciddi değişiklikler yapın.

Sonuç

Ticaret normalde yüksek riskle ilişkilendirilir ancak bu riskleri sınırlamak için birkaç temel strateji kullanabilirsiniz. Kayıpları sıfıra indirmek pek mümkün değil (hiç işlem yapmadığınız sürece) ancak bilinçli kararlar ve koruyucu mekanizmalar yoluyla bu riskleri azaltmak kesinlikle mümkündür.