Gençken öğrenmeye değer 7 finansal gerçek

Dünya genelinde insanların 20’li yaşlarındayken mali planları hakkında hiçbir fikirleri olmadığı veya çok az fikirleri olduğu için emekliliklerini ertelediklerini biliyor muydun? 1996’da 60-64 yaş arasındaki kişilerin yüzde 46’sından azı çalışmaktaydı. 2016’da bu rakam yüzde 56’ya yükseldi. 2026’da ise bu rakamın neredeyse yüzde 60’a ulaşması bekleniyor.

Şans, hazırlık ile fırsatın buluşmasından doğar. Sağlıklı ve şanslı bir mali durumun olsun istiyorsan, çok genç yaşlardan itibaren hazırlıklı olsan iyi olur. Öğrenmek için asla çok geç veya çok erken değildir. İşte şimdi öğrenebileceğin 7 gerçek.

1. Öncelikle eğitimine yatırım yap

Hiçbir şey size eğitimden daha fazlasını geri ödemez. Evet, hepimiz milyoner olan genç Tiktok fenomenlerini ve 8 rakamlı gelirleri olan güzellik “influencer”larının mükemmel hikayelerini duyduk. Duygulara değil, istatistiklere güven. Eğitim, size istikrarlı bir temel sağlayacak uygun ücretli bir iş bulmanın en kolay yoludur. Böyle bir iş, sadece biraz nakit sağlamak ile kalmaz, aynı zamanda disiplinli olmayı, sorumluluk almayı öğretir ve iletişim becerilerinizi geliştirir. Ama öncesinde eğitim şart.

İpucu: Öğrenim bursunu ödemeye kafanı takma. Bu yıllar sürebilir ve gelecekte yapabileceğin yatırımları engelleyebilir

2. Sağlam bir temel kurmaya odaklan

Kısa vadeli hedeflerin yanı sıra uzun vadeli hedefler belirle. Şu an neyin olsun isterdin? Yeni bir Macbook Pro, Jordan ayakkabılar veya şık bir araba ya da daha önemli ve temel olan ev, emelilik fonu gibi şeyler mi? Önceliklerin neler? Bunlara ne zaman ulaşmayı istersin? Bu basit ancak etkili sorgulamalar paranı kontrol etmende sana yardımcı olur. Finansal hedeflerini yazıya dökmeye vakit ayır, hem kısa dönemli hem de uzun dönemli. Sonrasında seni bu hedeflere götürecek gerçekçi bir harita çıkar.

İpucu: Gereksiz ve fevri alışveriş yapmamaya çalış. Daha büyük hedefler için birikim yapmaya başlamanı ve yüksek faizli tüketici kredilerinden kaçınmanı şiddetle tavsiye ediyoruz.

3. Kredi geçmişini inşa et 

Kredi geçmişin, kredi geleceğini belirler. İyi bir kredi geçmişi pahalı şeyler almak için (yeni bir ev almak veya renovasyon yapmak gibi) ipoteğe başvurduğunda mutlaka lazım olacaktır. İki veya daha fazla banka kartı almayı düşün. Son ödeme tarihlerini geçirmediğini göster. Nakit paran olsa bile (ki olmalı!), kredi alabilmek için kredi kartını kullan. Kredi rekorun, bürolar tarafından yıllarca tutulur. Kredileri veya kredi kart borçlarını ödemekte zorlandığında, bu gelecekte kredi alma şansına zarar verir.

İpucu: Banka kartınla otomatik ve devam eden ödemeler yapmayı düşün.

4. İlüzyonlar olmandan finansal geleceğini planla

Zekice davran ve uzak gelecek için de birikim yap, bireysel emeklilik veya emeklilik hesapları gibi. Son pandemi, zor zamanların hiç beklenmeden gelebileceğini gösterdi. Doğal afetler, aile üyelerinde veya sizde oluşabilecek hastalıklar veya sevilen birinin ölümü gibi şeyler planlarınızı yerle bir edebilir. Bu yüzden hazırlıklı olmak en iyisi. Finansal bir hava yastığınız olduğunda, beklenmeyen faturalar çıktığında çok endişelenmenize gerek kalmaz. Acil durumlarda kullanabileceğiniz bir zor zamanlar fonu oluşturun. 

Sigorta yaptırın. Sağlık, otomobil, ev ve yaşam sigortası sizi kaza ve hastalık durumunlarında yaşanabilecek finansal zorluklardan korur. 

Basit bir öneri: kazandığınızdan daha az harcadığınıza emin ol.

İpucu: Aldığınız tüm ödemelerin en az %20’sini biriktirin.

5. Daha fazla paranız olabilir. Ancak daha fazla zamanınız olamaz (ve hayatınız)

Zaman asla biriktiremeyeceğin ve geri alamayacağın tek varlıktır, dolayısı ile zaman en önemli kaynağındır. Birçok insan zaman paradır der ancak bu doğru değil. Zamanı asla geri kazanamazsın.

Anı yaşamak, dünya üzerindeki tüm paralardan binbir kat daha önemlidir.

İpucu: İnsanlara borç vermeyin. Çünkü para arkadaş yapar ve arkadaşlıkları bozar.

6. Yatırım yap ve portföy oluştur

Paran, faiz kazanır; faizin de faiz kazanır. Birleşik faizler zamanla paranızın katlanmasını sağlar, bu yüzden portföyünüzü ne kadar erken oluşturmaya başlarsanız o kadar iyidir.

Girişim veya sofistike bir finansal yatırım olabilir ancak önce riskleri öğren.

Yüksek getirilerin yüksek risk demek olduğunu unutma. Yüksek getirili yatırım tipik bir şekilde yüksek riskler almak zorunda olacağınız anlamına gelir. Kısa vadeli parayı yatırmayı düşün (vadeli hesap veya kısa vadeli bonolar). En iyi banka ve kredi birliklerinin hesapları da düşünülmeye değer.

Yatırımı çeşitlendirmek riski yayar ve yatırımları korur.

Ana kural: Yastık altındaki para, seni hiç gelir olmadan 3-6 ay kadar götürebilecek olduğunda yatırım yapmaya başla (tabi ki, düzenli bir gelirin olduğunda. Asla boş karınla yatırım yapma).

Parayı, bir araç olarak düşün. Herhangi bir araçtan en iyisini almak, onu en uygun ve sorumlu biçimde kullanmaya bağlıdır. 

İpucu: Ücretsiz içerikleri gözden kaçırma, yatırım üzerine tonlarca ücretsiz kanal var; EFTler, stoklar. Youtube’da ve bu blog da dahil olmak üzere internette yatırım üzerine bir çok ücretsiz materyal var.

7. Akıllı alışverişin keyfini çıkar!

Akıllı ve sağlıklı bir finansal düzen kurmak, ara sıra kendini şımartmayacağın veya sırf harcama gerektirebileceğinden herhangi bir kişisel bakım veya özsevgi içeren eylemden kaçmak anlamına gelmez. Hepimiz harcamak ile israf arasındaki farkı biliyoruz, değil mi? İstekler ve ihtiyaçlar her zaman bir değildir. 

İkinci el almak, kupon biriktirmek, kargo bedava alışveriş yapmak, kampanyalar ve özel indirimler, puan biriktirilen sadakat programları; alışverişinizi daha birikim-dostu yapar.  Piyasa da bir çok cashback hizmeti veren servis vardır; Rakuten ve Befrugal gibi. Tamir edilmiş ürünler almak da suçluluk duymadan alışveriş yapmanın harika bir yoludur.

İpucu: Para harcayanlardan uzak durun, bazı insanlar takip edilecek rol model değildir.

Son olarak,  finansal gerçeklerle ilgili bu makaleye bir bonus: Bağış yapmayı düşün. Bazı insanlar hayatta kalmaya çalışıyor, zenginleşmeye değil. Yerel topluluklara, ibadethanelere, ihtiyacı olan insanlara ve düşük gelirli ailelere bağış yap. Finans odaklı bir medya aracı olarak size verebileceğimiz en nazik ve en içten öneri budur.